Wat is een naaipatroon en waarom heb ik er één nodig?

Je hebt de term ‘naaipatroon’ vast wel eens ergens langs horen komen. Op sociale media, of misschien is een familielid handig met de naaimachine. Denk je aan een naaipatroon, dan denk je waarschijnlijk aan een vel papier met honderd lijnen die als spaghetti door elkaar lopen. Ik kan me voorstellen dat je denkt: “wat moet ik daarmee”. In deze blog leg ik je uit hoe waarvoor je zo’n naaipatroon kunt gebruiken. En ook… of je er eigenlijk wel een nodig hebt 🤔

Inhoudsopgave

1. Wat is een naaipatroon?
   → Een template
   → Een werkbeschrijving
2. Hoe ziet een naaipatroon eruit?
   → Papieren naaipatronen
   → Digitale naaipatronen
3. Waarom zien naaipatronen er zo complex uit?
4. Heb ik persé een naaipatroon nodig?

---

Wat is een naaipatroon?

Een naaipatroon is in feite een werkbeschrijving met een template die je kunt gebruiken voor het maken van een stoffen voorwerp, zoals een kledingstuk, accessoire, woondecoratie, etcetera. Naaipatronen bestaan over het algemeen uit twee delen:

→ Een template

Een naaipatroon heeft een template van de losse onderdelen van het te maken voorwerp.

Stel je voor: je gaat zelf een t-shirt maken. Hoewel dat misschien klinkt als 1 uniform geheel, bestaat een t-shirt eigenlijk uit meerdere onderdelen. De mouwen bijvoorbeeld. Ook heeft een t-shirt een voor- en een achterpand. Soms hebben ze ook een halsboord of een zakje aan de voorkant.

Wanneer je een naaipatroon aanschaft, zul je voor elk van deze onderdelen een template vinden. Die kun je uitknippen, op je stof leggen en vervolgens overtrekken op je stof met bijvoorbeeld een stofkrijtje. Zo heb jij precies de goede vorm die je nodig hebt voor het maken van jouw t-shirt.

→ Een werkbeschrijving

Een naaipatroon heeft ook een werkbeschrijving met uitleg hoe de delen aan elkaar gemaakt moeten worden. Zo’n werkbeschrijving kan er op allerlei manieren uitzien. Sommigen hebben foto’s die je stap voor stap laten zien wat je moet doen. Sommigen hebben illustraties en sommigen hebben alleen tekst. Dat laatste zie je gelukkig alleen nog vaak bij hele oude naaipatronen. Vroegah, in de jaren 50, hadden de mensen geen plaatjes nodig. Toen was naaien zo gewoon dat enkele zinnen uitleg al volstonden.

Hoe ziet een naaipatroon eruit?

Omdat er heel veel verschillende partijen zijn die naaipatronen maken, zien ze er ook allemaal verschillend uit. Het grootste onderscheid dat je kunt maken zijn papieren naaipatronen en digitale naaipatronen.

—> Papieren naaipatronen

Papieren naaipatronen zijn de OG vorm van naaipatronen. Een papieren naaipatroon is gebruikelijk een envelop met daarop de werkbeschrijving. Binnenin vind je de vellen papier met de patroondelen erop geprint. Er bestaan ook naaitijdschriften. Deze hebben meerdere pagina’s met een werkbeschrijving. In het midden van het tijdschrijft zitten meerdere vellen met patroondelen.

—> Digitale naaipatronen

Digitale naaipatronen zijn vaak .PDF bestanden die je kunt downloaden. Vaak hebben ze een apart bestand met de werkbeschrijving en een apart bestand met de patroondelen. Het is bij de meeste digitale naaipatronen de bedoeling dat je die laatste zelf nog uitprint. Hele grote patroondelen kun je printen op A4, waarna je de vellen op de aangegeven plekken aan elkaar vastplakt om een geheel te maken. Het tijdbesparende alternatief is dat je dit bestandje meeneemt naar een printshop en ‘m direct op een groter vel laat printen.

Het voordeel van het online kopen van een digitaal naaipatroon is dat je, mits je een printer hebt, direct kunt beginnen met het maken van je kledingstuk. Papieren naaipatronen hoef je uiteraard niet zelf te printen, maar het kan wel vervelend zijn om te moeten wachten tot je pakketje met de post binnenkomt.

Waarom zien naaipatronen er zo complex uit?

Het is misschien moeilijk voor te stellen waarom de patroondelen bij een naaipatroon er altijd uitzien als een bord spaghetti. Dit heeft twee simpele redenen:

• Kledingstukken kun je in verschillende maten maken. In een naaipatroon worden deze maten altijd op het zelfde vel papier weergegeven. Dat verklaart waarom bijvoorbeeld het mouw-deel van een t-shirt alleen al 15 lijnen kan hebben. Je kunt dan zelf het lijntje volgen die correspondeert met jouw maat.
• Een andere reden hiervoor is ruimtebesparing. Vooral naaitijdschriften zijn ‘schuldig’ aan het maken van zo’n spaghetti, merk ik. Vaak hebben ze maar een beperkt aantal vellen papier om al die patroondelen op weer te geven. Ze kiezen er dan voor de onderdelen te overlappen om ruimte te besparen.
  Uitknippen is geen optie wanneer je zo’n naaipatroon met overlappende patroondelen te pakken hebt. Want tja, knip je een onderdeel uit het papier… dan knip je dwars door het ander heen. Om dat op te lossen gebruiken we doorzichtigpatroonpapier om de onderdelen op over te trekken.

Naast al die lijnen staan er vaak ook een boel iconen op de naaipatronen. Pijlen, driehoekjes, cirkels… Deze iconen zijn universeel gebruikte tekens die je bijvoorbeeld vertellen waar je een knoop moet aannaaien of hoe je het onderdeel op de stof moet leggen.

Gelukkig hebben naaipatronen vaak een legenda die je aanvullende informatie geeft over deze tekens.

Heb ik persé een naaipatroon nodig?

Nee, het gebruiken van een naaipatroon is geen absolute must. Maar het kan je (creatieve) leven wel een stuk makkelijker maken, vooral als je net begint met naaien of wanneer je specifieke instructies nodig hebt. Je hoeft, in feite, het wiel niet opnieuw uit te vinden. Iemand heeft dat al een keer gedaan en heeft het ook nog eens netjes voor je op papier gezet. Fijn toch!

Wanneer je wat verder bent gekomen in je naai-journey, kun je eens proberen om zelf een naaipatroon te tekenen. Patroontekenen is geweldig leuk, vind ik, en een hele skill op zich.

Het is niet moeilijk
Naaipatronen zijn er in honderd verschillende vormen, soorten en maten. Ik wil je vooral meegeven dat je je er niet door moet laten intimideren, want ze maken het naaien van kleding in mijn optiek echt leuker. Ook al zien ze er uit als iets vreselijk moeilijks – wanneer je daar eenmaal doorheen geprikt hebt, gaat er wereld voor je open!

Wil jij leren naaien met een naaipatroon?

Zou je het gebruiken van een naaipatroon eens uit willen proberen? Ik heb drie verschillende .PDF naaipatronen speciaal voor beginners in mijn Etsy shop. Jij kan het ook, dat beloof ik! Het enige dat je moet weten voordat je begint is hoe je met jouw naaimachine een rechte steek naait. Dan kun je deze items al leren naaien:

En als je dan iets moois gemaakt hebt, vergeet dan niet om een fotootje met mij te delen. Ik vind het geweldig om te zien wat je aan het maken bent!

Cheers,