Beginnen met naaien? Zó werken de knoppen op je naaimachine (blogserie deel II)

Je wilt beginnen met naaien maar je weet niet waar je moet beginnen. Al die blogs, stoffenwinkels, tips, forums, naaipatronen, tutorials, video’s… het is nogal overweldigend, of niet? Daarnaast zijn er online heel veel tips te vinden voor gevorderden, maar voor absolute beginners klinken er krekels. Zo jammer, want naaien en werken met naald en draad is een fantastische vaardigheid waarvan ik zeker weet dat de wereld er een stukje beter van zou worden, als meer mensen het zouden doen.

Met deze blogserie hoop ik de drempel iets voor je te kunnen verlagen. In de komende vijf blogs geef ik je tips en handvatten om een vliegende start te maken achter de naaimachine. Ja, ook jij die nog nooit met 1 vinger een naaimachine hebt aangeraakt 🙂 Jij kan het ook!

💡 Tip: bookmark deze blogreeks zodat je hem altijd terug kunt vinden.

Mijn Beginnen met naaien blogserie
Deel I – Beginnen met naaien? – deze 8 tools heb je nodig
Deel II – Beginnen met naaien? – zó werken de knoppen op je naaimachine
Deel III – Beginnen met naaien? – dit kun je oefenen

Inhoudsopgave

1. Hoe werkt een naaimachine eigenlijk?
2. #1: Naaigaren
   #2: De naald
   #3: Het naaivoetje
   #4: Het pedaal en het handwiel
   #5: De overige knoppen op de naaimachine
   → Knop voor achteruit naaien
   → Knop voor het selecteren van je steken
   → Knop voor de steeklengte en -breedte
   → Knop voor draadspanning

---

Hoe werkt een naaimachine eigenlijk?

Laten we een stapje verder gaan. In het vorige deel van deze blogserie hebben we gekeken naar de tools die je nodig hebt om te beginnen met naaien. Kort door de bocht heb je alleen een naaimachine, wat stof en 8 gereedschappen nodig. Heb je die blog nog niet gelezen? Klik dan hier.

Zit je er klaar voor? Al je materialen in de aanslag? Geweldig! Maar nog heeeeel even geduld voordat we beginnen met het zetten van je eerste steken. Ik wil je namelijk eerst even laten zien hoe een naaimachine over het algemeen werkt, zodat je wat fundamentele kennis hebt voordat je begint met naaien. Dit is handig om de stappen in de volgende delen van deze blogserie beter te begrijpen.

Je machine leren kennen
Voordat ik mijn eigen kleding maakte, vond ik naaimachine’s er altijd ontzettend intimiderend uitzien. Al die schuifjes, knoppen, klepjes, haakjes, scherpe naald en bewegende onderdelen… Been there. Laat me je geruststellen: ze zijn niet zo eng als ze eruit zien. De komende tijd wordt ‘ie, met een beetje geduld, je beste vriend. Hoewel niet alle naaimachine’s er hetzelfde uit zien, zijn er een paar onderdelen die ze allemaal hebben. Ik loop je er hieronder rustig doorheen. Mis je informatie of lijkt jouw machine anders te werken? Hou de handleiding bij de hand voor aanvullende info!

#1

Naaigaren

Het naaigaren, dat je gebruikt om je stoffen mee aan elkaar te naaien, is zo’n beetje het levensbloed van je naaiproject. Zonder naaigaren geen kledingstuk. Hoewel het op het eerste oog lijkt alsof er 1 draad door een naaimachine loopt, zijn het er altijd twee: het bovendraad en het onderdraad. Het bovendraad komt direct van het klosje naaigaren, maar het onderdraad, daar moet je wellicht wat meer naar zoeken. Deze zit namelijk op een apart spoeltje. Dit is een bewegend onderdeel en het is dus wel zo prettig als je die veilig kunt afsluiten. Het spoeltje zit daarom ergens onder de naald achter een klepje of schuifje verstopt. Bijkomend voordeel is dat er geen stukjes stof of draad de machine ingeslurpt worden.

Wanneer je naait, maakt je machine lussen met het onder- en het bovendraad. Doordat je er een stukje stof tussen legt, rijg je in feite de stoflagen aan elkaar. Dat ziet er zo uit:

Het bovendraad loopt langs een reeks haakjes of ringetjes voordat hij bij de naald terechtkomt. Hierdoor blijft het draad altijd mooi strak gespannen, waardoor je nette steken krijgt.

Hoe je het onderdraad op het spoeltje krijgt en hoe je beide draden op de juiste manier inrijgt zou ik je graag willen laten zien, maar is afhankelijk van je machine. In de handleiding van jouw machine staan duidelijke illustraties die je kunt volgen.

#2

De naald

De naald: ook zeker geen onbelangerijk onderdeel op je naaimachine. Met de naald prik je door je stof om de steken te zetten. Er bestaan verschillende soorten naalden voor de vele verschillende stoffen die er bestaan. Naalden kunnen bot worden of ombuigen. Voordat je begint aan een nieuw project, is het dus handig om een nieuwe naald op je machine te zetten. Het liefst een die past bij het project dat je wilt doen, bijvoorbeeld een jeansnaald wanneer je met spijkerstof werkt of een stretch- of ‘jersey-‘ naald voor een stof waar rek in zit.

Het bovendraad loopt vanbovenaf naar beneden, door het oog in de naald en vervolgens onder het voetje langs, naar achteren.

Een naald haal je los door aan het schoefje ernaast te draaien.

#3

Het naaivoetje

Wanneer je twee stukjes stof aan elkaar naait, gaat dat het beste wanneer de stof met enige druk plat en strak gehouden wordt. Je naaimachine doet dat met behulp van een voetje. Het voetje heeft een gat in het midden waar de naald doorheen kan tijdens het naaien. Op het moment dat je het lapje stof weer weg wil halen, is het natuurlijk handig dat het voetje uit de weg is. Met een hendeltje, dat bij veel machine’s aan de achterkant zit, kun je het voetje omhoog zetten.

Verschillende soorten naaivoetjes
Naaivoetjes bestaan er in heel veel verschillende vormen en maten en voor allerlei verschillende toepassingen. Zo is er een ‘ritsvoetje’ voor het inzetten van ritsen, maar er zijn ook ‘knoopsgatvoetjes’, ‘borduurvoetjes’ en voetjes die doorzichtig zijn, zodat je preciezer kunt zien waar je naait. Voor nu volstaat een ‘rechtstikvoet’, hetgene die waarschijnlijk al op je machine zit, prima.

#4

Het pedaal en het handwiel

Veel gewone machine’s hebben een aan- en uitknop om de machine te laten draaien. Bij een naaimachine is dat ook zo, maar het daadwerkelijke naaien doe je met het voetpedaal. Zo heb je beide handen vrij om de stof te begeleiden en de knoppen te bedienen. Hoe harder je het voetpedaal indrukt, hoe sneller de machine zal naaien.

De machine laten lopen kan ook met de grote draaischijf aan de rechterkant van de machine: het handwiel. Deze gebruik je bijvoorbeeld wanneer je heel voorzichtig en langzaam wilt naaien. Je hebt dan meer controle. Draai het handwiel altijd naar je toe, nooit van je af. Anders raken je boven- en onderdraad in de war en loop je de kans dat je de boel los moet knippen.

#5

De overige knoppen op je naaimachine

Naaimachines hebben over het algemeen de volgende knoppen.

→ Knop voor achteruit naaien

Op een naaimachine zit altijd een knop of hendeltje waarmee je de machine achteruit kunt laten naaien. Aan het begin en eind van iedere steek die we naaien, gebruiken we deze knop of hendel om 3 à 4 steken over ons eigen stiksel heen te naaien. Doen we dit niet, dan laat het stiksel vrij gemakkelijk los en kan je project uit elkaar vallen. Zonde!

→ Knop voor het selecteren van je steken

Hoe moderner je machine is, hoe meer steken die waarschijnlijk kan naaien. De wat oudere machine’s hebben er vaak 3 tot 6. De allermodernsten hebben er meer dan 500. Hoe dan ook, met deze knop kun je selecteren welke steek je precies gaat naaien.

→ Knop voor steeklengte en -breedte

Wil je liever hele fijne, korte steekjes of juist grove, lange steken naaien? En wanneer je een decoratieve steek naait, wil je dan dat die heel smal is, of juist heel breed en opvallend? Met de knoppen voor de steeklengte en -breedte kun je verfijnen hoe je steek eruit ziet.

→ Knop voor draadspanning

Ik vertelde eerder al dat het bovendraad langs een reeks haakjes en/of ringetjes loopt, voordat hij bij de naald terechtkomt. Hierdoor blijft het draad altijd mooi strak gespannen, wat heel belangrijk is om nette steken te kunnen naaien. Met de knop voor de draadspanning, kun je – de naam zegt het al – de draadspanning nog preciezer bijstellen. De knop heeft vaak nummers van 1 tot 10. Hoe hoger het nummer, hoe hoger de draadspanning.

Ik hoop dat deze informatie je een beetje helpt bij het uitpluizen van je machine! Natuurlijk is het ook van belang om de handleiding van je machine goed door te lezen voor de wat specifiekere, aanvullende informatie. Heb je die niet? Wanneer je het merk en typenummer intypt op Google, vind je hoogstwaarschijnlijk een .PDF die je kunt downloaden.

Als je vragen hebt, laat ze dan gerust hieronder achter en ik zal mijn best doen om je te helpen 🙂.

In het volgende deel van deze serie gaan we aan de slag met het zetten van je allereerste steken! Ik zal een paar leuke oefeningen met je delen én ik heb een toffe gratis printable voor je om mee aan de slag te gaan.

Mijn Beginnen met naaien blogserie
Deel I – Beginnen met naaien? – deze 8 tools heb je nodig
Deel II – Beginnen met naaien? – zó werken de knoppen op je naaimachine
Deel III – Beginnen met naaien? – dit kun je oefenen

Cheers,